Böbrek taşı belirtileri nelerdir? Yan ağrısı hangi sebeplerden oluşabilir?
Böbrek taşları maalesef ülkemizde yaklaşık her 9 kişiden 1’inde görülmektedir. Özellikle idrar kanalına düşen taşların yol açtığı şiddetli yan ağrısı nedeniyle acil servislere başvurulmaktadır. Bu yazımızda böbrek veya idrar yollarındaki taşlar hangi belirtilere sebep olur; yan ağrıları her zaman böbrekten mi kaynaklanır; gibi sorulara cevap vermeye çalışacağım.
Böbrekler halk arasında böğür denilen bölge omurganın her iki yanında diyaframın-kaburgaların altında bulunur. Bu bölgede böbrekler bulunmasına rağmen ağrının sebebi her zaman böbrekler değildir. Böbrekte ağrıya sebep olan en sık karşılaşılan durumlar ise taşlar, böbrek kistleri, böbrek tümörleri, böbrek iltihapları, idrar kanalı tıkanıklığı yapan durumlar sayılabilir.
Böbrek ağrısının özellikleri nelerdir?
Böbrek taşı ağrısı böğür dediğimiz sırt bölgesinde başlar. Kıvrandırıcı bir ağrıdır. Bunun yanı sıra ağrının şiddetli gittikçe artar. Pozisyonla, hareket etmekle ağrının şiddeti değişmez. Ağrıyı kadınlar doğum sancısına benzetir. Ağrıya bulantı hissi ve kusma eşlik edebilir. İdrar yapıldığı zaman idrarda yanma ve renk değişikliği, kanama olabilir.
İdrar kanalını düşen taşlar idrar akışında tıkanmaya yol açar. Sonuçta taşın üst kısmında böbrek ve idrar kanalı şişer. Önceleri böğürde yan tarafta olan ağrı zamanla kasığa doğru yayılır. Erkeklerde taş düşüren hastalarda yumurtalıklara vuran ağrı, sık idrara çıkma, yanma, kanama ve ağrı görülebilir.
Yan ağrısına sebep olan diğer durumlar nelerdir?
Böbrek taşı dışında yan ağrısına sebep olan durumlar kas ağrıları, sinir sıkışmaları, bel fıtığı, safra kesesi taşları, iltihapları, bağırsak hastalıkları, mide- pankreas hastalıkları, zatürre sayılabilir. Yine bu bölgeye alınan darbeler, çarpmalar, zona hastalığı da yan ağrısına sebep olur.
Kas ağrıları, sinir sıkışmaları, bel fıtığında özellikle belirli hareketlerde ağrı artar. Hatta ağrı böbrek taşı ağrısı gibi periyodik gelip geçmez. Safra kesesi iltihap ve taşları sağ ön tarafta kaburga alt kısmında özellikle yağlı yemek sonrası ağrıya sebep olur. Ayrıca safra kanalı tıkanıklığında sarılık görülür. Bağırsak hastalıklarında dışkılama şikayetleri ön plandadır. Karında yaygın hassasiyet görülüp bulantı- kusma eşlik edebilir. İdrar şikayetleri genelde görülmez.
İdrar kanalı (üreter) taşları sağ tarafta ise özellikle apandisit, sol tarafta ise divertikülit, kadınlarda yumurtalık kistleri ve iltihapları ile karışabilir. Bu durumlarda laboratuvar ve görüntüleme yöntemlerine başvurularak kesin teşhis konulur.
Bu bilgilerin yanında her hastanın kendine özgü belirtiler verebileceği unutulmamalıdır. Özellikle yan-böğür ağrısı olan hastalar üroloji uzmanına görünmelidir. Yirmi yıllık meslek hayatımda hiçbir belirti vermeyen ve hatta böbreği şişirip fonksiyon göremez hale getiren taşı olan hastalarla da karşılaştım. Hatta ailesinde böbrek taşı olan hastaların yakınlarının da yıllık sağlık kontrolleri yaptırmalarını tavsiye ediyorum.
Dr. A. Kadir Tepeler
Üroloji Doktoru / Ürolife Kliniği / Taşssız Hayat
