Böbrek taşı için kişiye özel tedavi nedir?

Kişinin bilinen hastalıkları, böbrek, taş yapısı, öncelikleri ve tercihleri göz önünde bulundurularak yapılan tedavi şeklidir. Böbrek taşı tedavisi konusunda klasik tedavi önerileri vardır. Ancak biz hekimler bir sanatçı, terzi veya mimar gibi kişinin mevcut durumu ve istekleri, öncelikleri, tercihlerini de göz önünde bulundurarak hastamıza en uygun tedavi yöntemini seçmeliyiz. Bu yaklaşımı ‘Hasta bazlı (patient oriented) tedavi’ veya ‘kişiselleştirilmiş taş tedavisi’ olarak isimlendirebiliriz.

Böbrek taşı tedavisinde hastaları değerlendirirken hastaların geçmiş ameliyatları, kullandığı ilaçlar, ek hastalıkları dinlenir. Özellikle tomografi filminde taşın ve böbreğin durumu detaylı incelenir. Taşın boyutu, dansitesi (yoğunluğu) yani sertliği, böbrekteki konumu, böbrekte yaptığı tıkanıklık ve şişme (hidronefroz) tomografide detaylı incelenir. Tedavi alternatifleri sunulur ve hastanın öncelikleri öğrenilir ve hastanın hangi tedaviyi tercih ettiği sorulur.

Hastamız 41 yaşında genç bir bayan. Daha önce geçirilmiş böbrek ameliyatı yok. Bilinen başka bir hastalığı yok. Çekilen tomografisinde sağ böbrek ana havuzcuğunu dolduran 14mm taş saptandı. Taş böbrek ana kanalını tıkamış ve böbrek odacıklarında ciddi genişleme var. Taşın sertliği (dansitesi) ölçüldü ve bu değeri 1000HU’un üzerinde olduğu görüldü. Avrupa Üroloji Derneği (EAU) Kılavuzlarına göre hastamız için önerilen tedaviler:

1. Ses dalgası ile taş kırma (ESWL): Taş boyutu 14mm ve böbrek ana idrar kanalını tıkamış. Boyut olarak taş kırma için uygun ancak taşın dansitesi yüksek yani sert yapıda. Bu durum taş kırmanın başarı şansını düşürüyor. Hastamız kilolu değil. Obez hastalarda da taş kırmanın başarı şansı düşer. Bu hasta için ESWL denenebilirdi ancak birkaç seans tedavi görecek ve taşları dökmesi zaman alacaktır.

1. Fleksibl üreteroskopik lazerle taş kırma (flexible-URS): Taş boyutu ve yeri aslında tedavi için uygun. Büyük böbrek taşlarında ve alt kaliksteki (odacık) ulaşması zor taşlarda başarı oranı düşüktür. Tedavi aşamasında bir kaç seans gerekebilir. Fleksibl URS öncesi ve sonrası stent takılması gerekebilir. Stentin içerde kaldığı süre ve yan etkileri ve bunların iş hayatını etkileyebileceği anlatıldı.  Hastamız işinde aktif çalışıyor ve en kısa sürede ve tek seansta taşından kurtulmak istiyor.

1. Mini-perkütan nefrolitotomi (miniperk): Perkütan nefrolitotomi böbrek taşı tedavileri arasında başarısı en yüksek olan yöntemdir. Genellikle 2cm’den büyük böbrek taşlarında ilk tedavi seçeneğidir. Daha küçük çaplı aletler kullanılarak yapılan miniperc yöntemi komplikasyonu düşük, başarısı yüksek bir tedavi seçeneği olarak sunuldu. Hastamız tercihlerini karşılayan bir tedavi seçeneği olarak kabul edildi.

Hastamıza miniperk ameliyatı gerçekleştirildi. Ameliyat sonrası herhangi bir komplikasyon ile karşılaşılmadan 2.gün taburcu edildi. Takiplerinde 1. ay sonunda tomografide taşlarından tamamen arındığı ve böbrekteki şişliğin (hidronefroz) düzeldiği görüldü.